O projekcie

Projekt Etnograficzna podróż Adolfa Dygacza powstał w ramach Stypendium twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które otrzymałam w 2020 roku. Dzięki wnikliwej kwerendzie archiwalnych zbiorów muzycznych profesora Adolfa Dygacza, które w 2018 roku przekazały do Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” Panie Janina Dygacz (żona profesora) oraz Kornelia Dygacz (córka profesora), stworzyłam mapę miejsc, w których folklorysta zarejestrował pieśni ludowe. Większość – z racji zainteresowań etnomuzykologa – pochodzi z Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. W tych przemysłowych regionach dominował folklor grup zawodowych, co stanowiło główny obszar badawczy A. Dygacza. Analizowany materiał muzyczny ukazuje, że celem jego dalszych podróży było odkrywanie folkloru górniczo-hutniczego w całej Polsce. Mapa nie zawiera wszystkich zachowanych utworów, choć szacuje się, że jest to około 3 tysiące nagrań, dostępnych na stronie www.simuz.pl, a także w  Repozytorium Śląskiej Biblioteki Cyfrowej. Moim założeniem podczas realizacji projektu było zrekonstruowanie zasięgu badań – ścieżki, jaką pokonał A. Dygacz w latach 50-70.XX wieku, pomimo niesprzyjających warunków komunikacyjnych (folklorysta podróżował najczęściej PKS-ami i pociągami) i technologicznych (ciężkie magnetofony szpulowe).

Każdy punkt na mapie zawiera jedną ścieżkę dźwiękową, jej opis (m. in. informacje o informatorze, datę i miejsce nagrania) i tekst pieśni, a także informacje, takie jak ilość zarejestrowanych utworów tego wykonawcy, jaka znajduje się w archiwum.
Wybierając nagrania sugerowałam się nazwami miejscowości z których pochodzą pieśni, czytelnością i  dostępnością nagrań (zazwyczaj w miejscach zlokalizowanych w  Polsce północnej i centralnej dostępna była tylko jedna pieśń w każdym punkcie). W Zagłębiu Dąbrowskim i na Górnym Śląsku, gdzie wybór był większy, utwory zostały wybrane wg. najcharakterystyczniejszej dla danego regionu tematyki.
W kolejnym etapie pracy nad projektem dodane zostaną materiały nutowe (transkrypcja na współczesny zapis muzyczny w programie nutowym).

W zakładce Adolf Dygacz zamieściłam obszerną część biograficzno-muzyczną, będącą rezultatem licznych rozmów z Panią Janiną Dygacz, a także podsumowaniem informacji dostępnych w różnych publikacjach.

Mam nadzieję, że dostępne tu informacje, posłużą edukatorom regionalnym, muzykom i folkloroznawcom.

Agata Krajewska